Cirkeltoezicht

Uw partner in goed bestuur en effectief toezicht

Waarom elke Raad van Toezicht een sterke zelfevaluatie nodig heeft

(En waarom dit één van de beste investeringen is voor goed bestuur in 2025)

Goed bestuur begint niet bij vergaderingen, statuten of beleidsstukken. Het begint bij één cruciale vraag:
Hoe goed functioneren wij eigenlijk zelf – individueel, als team en als toezichthoudend orgaan?

Een jaarlijkse zelfevaluatie is dé sleutel tot effectief toezicht, moderne governance en toekomstbestendige besluitvorming. Het is geen formaliteit, maar een strategisch moment waarop je scherp stelt wat werkt, wat beter kan en waar je als Raad van Toezicht, Raad van Commissarissen of bestuur naartoe wilt groeien.

Bij Cirkeltoezicht begeleiden we al sinds 2015 maatschappelijke en culturele organisaties bij dit proces. Wat wij zien? De best functionerende RvT’s gebruiken zelfevaluatie als motor voor continu leren en verantwoord toezicht.

Zelfevaluatie op vier niveaus: zo bouw je aan sterk toezicht

Een effectieve zelfevaluatie kijkt verder dan de vraag: “Hoe vonden wij het gaan dit jaar?”
We onderscheiden vier niveaus die samen zorgen voor volwassen governance.

1. Individueel niveau – hoe sterk staat ieder lid in zijn rol?

Een toezichthouder groeit door reflectie. Individuele zelfevaluatie geeft inzicht in:

  • de kwaliteit van ieders bijdrage;

  • aanwezige en ontbrekende kennis;

  • vaardigheden in governance, dialoog en toezicht;

  • betrokkenheid en rolvastheid.

Het effect? Leden die bewuster handelen, steviger in hun rol staan en meer plezier en eigenaarschap ervaren.

2. Teamniveau – een sterke RvT is een sterk team

Toezicht is teamwerk. De onderlinge dynamiek bepaalt hoe goed een Raad strategisch meedenkt, doorvraagt en besluiten weegt.

Zelfevaluatie helpt teams:

  • de samenwerking te verbeteren;

  • communicatiestijlen zichtbaar te maken;

  • elkaars kwaliteiten beter te benutten;

  • gezamenlijke besluitvorming te versterken.

In de woorden van onze eigen Handreiking Diversiteit & Inclusie: organisaties die inzicht hebben in hun eigen dynamiek zijn professioneler, veiliger en effectiever

3. Organisatieniveau – draagt de Raad strategisch écht bij?

Een Raad die reflecteert op zijn bijdrage aan de organisatie, stelt betere vragen. Bijvoorbeeld:

  • Zijn we voldoende strategisch betrokken?

  • Sturen we op de juiste langetermijnrisico’s?

  • Zijn we een goede werkgever voor de directeur-bestuurder?

  • Sluiten onze kaders aan op de missie en maatschappelijke opdracht?

Door deze blik ontstaat er helderheid over prioriteiten en ontstaat governance die écht waarde toevoegt.

4. Omgevingsniveau – toezicht in een wereld die snel verandert

De maatschappij verwacht meer transparantie, meer diversiteit en meer rekenschap van maatschappelijke organisaties. Externe ontwikkelingen vragen om adaptief toezicht.

Zelfevaluatie helpt toezichthouders om:

  • externe risico’s en trends sneller te herkennen;

  • verwachtingen van stakeholders helder te krijgen;

  • legitimiteit en positionering te versterken;

  • het gesprek aan te gaan over thema’s zoals diversiteit, inclusie en veiligheid (zoals beschreven in onze Handreiking Diversiteit & Inclusie).

Goed bestuur vraagt immers dat je niet alleen naar binnen, maar ook naar buiten kijkt.

Waarom dit hét moment is om te investeren in een professionele zelfevaluatie

De cultuursector én maatschappelijke sector staan onder druk: hogere kosten, krappe arbeidsmarkt, stijgende eisen vanuit gemeenten en subsidiegevers, plus maatschappelijke thema’s zoals sociale veiligheid en inclusie.

De beste Raden gebruiken juist nu de zelfevaluatie om:

  • risico’s tijdig te signaleren,

  • scherpere strategische keuzes te maken,

  • onderlinge veiligheid en openheid te vergroten,

  • de rolverdeling helder te krijgen,

  • en koers te houden in complexe tijden.

Een zelfkritische Raad is aantoonbaar effectiever, wendbaarder en toekomstbestendiger.

Hoe Cirkeltoezicht je daarbij helpt

Wij bieden twee routes:

1. Het Zelfevaluatiespel – laagdrempelig, verdiepend en verrassend effectief

Het Zelfevaluatiespel is ontwikkeld door Cirkeltoezicht en gebaseerd op jarenlange ervaring met toezicht bij maatschappelijke organisaties. Het helpt teams om op een speelse, veilige én gestructureerde manier in gesprek te gaan over:

  • samenwerking,

  • rolvastheid,

  • strategie,

  • risico’s,

  • diversiteit & inclusie,

  • en toekomstbestendigheid.

Het spel bevat kaarten, vragen en scenario’s die inzichten losmaken die in gewone vergaderingen vaak niet uitgesproken worden.

👉 Meer weten over het Zelfevaluatiespel? Klik hier! 

 

2. Begeleide Zelfevaluatie – professioneel, diepgaand en volledig ontzorgd

Wil je een externe gespreksleider die zorgt voor diepgang, veiligheid en scherpte?
Dan is onze Begeleide Zelfevaluatie de meest gekozen optie.

Wat je kunt verwachten:

  • onafhankelijke begeleiding door ervaren governance-experts,

  • een op maat gemaakt programma voor jouw Raad,

  • ruimte voor lastige gesprekken,

  • concrete aanbevelingen en een helder eindverslag,

  • aandacht voor thema’s als governance, strategie, risico’s, samenwerking en sociale veiligheid.

 

👉 Meer weten over onze Begeleide Zelfevaluatie? Klik dan hier. 

 

De bottom line: Zelfevaluatie is geen verplicht nummer, maar een strategische investering

Een Raad die zichzelf goed kent, kan de organisatie beter dienen. Punt.
Met een gestructureerde zelfevaluatie:

  • versterk je de kwaliteit van toezicht,

  • ontstaat er ruimte voor groei, reflectie en verbetering,

  • borg je de continuïteit van de organisatie,

  • en geef je invulling aan modern, transparant en inclusief bestuur.

Dat is goed voor het team, goed voor de organisatie én goed voor de samenleving.

Ben je klaar voor de volgende stap?

✔️ Wil je een laagdrempelige, leuke manier om met je Raad in gesprek te gaan?

👉 Kies het Zelfevaluatiespel 

 

✔️ Wil je een professionele, externe blik die jullie verder helpt?

👉 Kies de Begeleide Zelfevaluatie 

 

Welke route je ook kiest: je zet vandaag al een stap richting beter bestuur.

 

© 2025 Cirkeltoezicht 

© 2025 Cirkeltoezicht